Sebagai sumber visual, filem memainkan peranan penting dalam penyelidikan sejarah dengan menyediakan dimensi maklumat dan sensasi yang berbeza daripada sumber bertulis tradisional. Melalui elemen rekaannya, ia mencerminkan keadaan masa dan menyumbang kepada pemahaman sejarah dari perspektif yang berbeza.
Memandangkan masa lalu telah berlalu, adalah mustahil bagi seorang sejarawan untuk menemui secara langsung fakta masa lalu. Ahli sejarah menemui masa lalu melalui sumber. Sumber tidak lengkap kerana ia tidak menghasilkan semula masa lalu dengan tepat seperti dahulu. Ketidaklengkapan sumber mengehadkan skop penyelidikan sejarah, tetapi ketidaklengkapan itulah yang menjadikan sejarah sebagai satu disiplin, dan sejarah ditulis semula tanpa henti. Jika kita dapat menghadapi masa lalu tanpa pengantaraan dan tidak disentuh, tidak akan ada tempat untuk pensejarahan.
Ahli sejarah secara tradisinya bergantung pada sumber bertulis, tetapi artifak, lukisan, sejarah lisan dan jejak masa lalu yang lain semuanya boleh digunakan sebagai sumber. Ahli sejarah berusaha untuk mendedahkan sumber baru. Kadang-kadang mereka mencari sumber yang tidak diketahui, tetapi kadang-kadang mereka mencari kegunaan baharu untuk bahan yang pernah dianggap tidak penting, atau mereka melihat sumber sedia ada dengan cara baharu. Peralihan daripada sejarah mikro, yang memberi tumpuan kepada kehidupan orang biasa, kepada kajian sumber yang dipanggil "naratif", seperti rekod percubaan, diari, surat, petisyen, dan koleksi kisah, adalah hasil daripada usaha ini.
Perluasan media visual telah mempelbagaikan lagi jenis sumber. Ini telah menyebabkan minat untuk menceritakan sejarah melalui filem dalam pensejarahan dan kecenderungan untuk mengenal pasti filem sebagai sumber. Bahasa sumber bertulis, yang biasanya digunakan oleh sejarawan, biasanya merupakan simbol simbolik yang diabstrakkan yang tidak mempunyai hubungan fizikal atau logik dengan objek yang diterangkan. Filem, sebaliknya, mempunyai kebendaannya sendiri, kerana ia menggambarkan realiti fizikal di hadapan kamera. Dalam erti kata lain, imej filem menjadi simbol ikonik yang merujuk kepada sesuatu dengan persamaan. Dengan mekanisme optik, imej filem yang berasal daripada subjek juga merupakan penunjuk kehadiran subjek itu. Sebagai contoh, filem dokumentari, kerana kaitannya yang rapat dengan subjek, dilihat sebagai naratif yang lebih menarik daripada naratif lisan kerana ia mengukuhkan kepercayaan terhadap ketulenan subjek.
Sumber visual memainkan peranan yang semakin penting dalam penyelidikan sejarah kerana ia memberikan dimensi maklumat dan sensasi yang berbeza daripada sumber bertulis tradisional. Jenis sumber baharu ini menawarkan peluang kepada ahli sejarah untuk memberi penerangan tentang pelbagai aspek masa lalu. Ini membolehkan tafsiran sejarah bergerak melangkaui pembacaan fakta semata-mata untuk mencerminkan perspektif yang lebih kaya dan pelbagai rupa. Aliran ini merupakan faktor penting yang mendorong pensejarahan untuk mengambil pendekatan antara disiplin, merentasi sempadan antara sains sosial dan kemanusiaan.
Jadi bagaimanakah pawagam berkaitan dengan sejarah? Pembacaan sejarah filem dan bacaan sejarah filem membentuk dua tonggak hubungan antara filem dan sejarah. Pembacaan sinematik sejarah melibatkan tafsiran dan penilaian sejarah melalui medium filem. Pembuat filem boleh mengkritik sejarah dengan menggabungkan perspektif mereka sendiri ke dalam teknik naratif dan perwakilan. Filem sejarah berdasarkan sejarah boleh mengambil pendekatan naratif sejarah yang lurus yang setia kepada bukti sejarah, atau mereka boleh mengambil pendekatan naratif sejarah imaginatif yang menggunakan fakta sejarah sebagai sumber tetapi bergantung pada imaginasi untuk menambah watak dan peristiwa fiksyen. Namun, filem sejarah bukanlah satu-satunya filem yang mencipta semula sejarah. Semua filem menjadi saksi sejarah, sama ada secara terang-terangan atau secara halus. Pembacaan sejarah filem melibatkan pemeriksaan kesan sejarah dan konteks sesebuah filem. Ahli sejarah boleh memanjangkan sejarah filem dengan melihat adat resam, gaya hidup dan aspek lain filem itu. Mereka juga boleh menggunakan ketidaksedaran kolektif - keinginan, paksaan, kepercayaan dan kekecewaan yang dikongsi oleh orang ramai pada masa penerbitan filem itu - serta sejarah yang tidak diiktiraf dan dikaburkan, seperti cita-cita dan ideologi dominan.
Mungkin ada yang berpendapat bahawa filem bukanlah naratif sejarah kerana ia berkaitan terutamanya dengan fiksyen. Ini kerana ahli sejarah terutamanya mendasarkan penyelidikan mereka pada sumber yang didokumenkan, dan ahli sejarah tidak mengesyaki bahawa fakta yang mereka dokumentasikan mungkin rekaan, dan mereka berusaha untuk mengesahkannya. Walau bagaimanapun, fiksyen tidak dikecualikan daripada naratif sejarah berdasarkan sumber bertulis. Ahli sejarah sering cuba menggunakan cerita fiksyen sebagai sumber untuk menemui keadaan masa yang tercermin di dalamnya. Cerita fiksyen bukanlah rekod peristiwa sebenar, tetapi ia mencerminkan pelbagai aspek mentaliti, bahasa, budaya material, dan adat resam, dan ia boleh menyampaikan realiti kontemporari, sama ada pengarang berniat untuk berbuat demikian atau tidak. Sesetengah ahli sejarah melampaui pengesahan fakta yang dicerminkan dalam cerita fiksyen dan menggunakan naratif fiksyen untuk menambah naratif sejarah berasaskan sumber untuk mencipta semula masa lalu yang tidak diwakili secara langsung dalam sumber. Penggunaan fiksyen ahli sejarah adalah hasil daripada keinginan mereka untuk mengakses masa lalu seperti yang sebenarnya wujud.
Hubungan antara sejarah dan pawagam ini bukan sahaja mengenai nilainya sebagai sumber, tetapi juga memainkan peranan penting dalam tafsiran dan perwakilan sejarah. Dengan membenamkan fakta sejarah dalam naratif fiksyen, filem bukan sahaja menyediakan sumber bukti baru, tetapi juga kemungkinan naratif sejarah alternatif. Filem menyumbang kepada pembentukan "sejarah dari bawah," membawa kembali kepada masyarakat sejarah yang telah dikecualikan oleh institusi rasmi. Filem sering dibuat berdasarkan sumber tidak rasmi, seperti memoir, testimoni dan sejarah lisan orang biasa. Dengan cara ini, pawagam memberi suara kepada suara terkubur kumpulan yang telah terpinggir dalam sejarah, seperti kelas bawahan dan rakyat takluk. Dengan cara ini, pawagam menjadi agen naratif sejarah kerana ia beroperasi pada hujung spektrum yang bertentangan dari sejarah rasmi dan mengambil bahagian dalam pembentukan kesedaran sejarah.
Kesimpulannya, filem adalah bernilai sebagai satu lagi bentuk dokumentasi sejarah yang mencipta semula masa lalu, membolehkan ahli sejarah mentafsir dan membina semula sejarah dalam pelbagai cara. Interaksi antara filem dan sejarah memperkaya pemahaman kita tentang masa lalu dan membuka ufuk baharu untuk naratif sejarah. Oleh itu, kepentingan filem dalam penyelidikan sejarah akan terus ditekankan pada masa hadapan, membolehkan kita memahami sejarah dari perspektif yang berbeza.