"Hipotesis pemilihan kumpulan" boleh menjelaskan mengapa tingkah laku altruistik masih wujud dalam masyarakat moden yang berfaedah untuk mengejar kepentingan diri. Menurut hipotesis ini, kumpulan yang mempunyai individu yang lebih altruistik mempunyai kelebihan dalam kelangsungan hidup dan kemakmuran, dan kecenderungan altruistik dikekalkan melalui institusi dan faktor budaya.
Walaupun ramai orang mengatakan bahawa dunia telah menjadi tempat yang lebih keras kerana kita hampir tidak mampu untuk menyara diri sendiri, kita masih menyaksikan dan melakukan perbuatan baik setiap kali. Sampul wang tanpa nama dalam periuk Salvation Army, menderma darah, membantu rakan yang memerlukan…. Perbuatan yang memberi manfaat kepada orang lain tetapi merupakan pengorbanan kepada diri kita sendiri dipanggil altruistik. Bukan selalu mudah untuk kita bersikap altruistik. Dari sudut pandangan individu, penting untuk mementingkan diri sendiri, tidak kira apa strategi yang dipilih oleh orang lain. Namun begitu, terdapat beberapa hipotesis yang menjelaskan mengapa kita melihat begitu banyak tingkah laku altruistik dalam masyarakat kita, salah satunya ialah hipotesis pemilihan kumpulan.
Ideanya ialah kemandirian kumpulan bergantung pada bilangan orang yang memiliki sifat, dan ini menentukan sama ada sifat itu merebak atau pupus, satu proses yang dikenali sebagai pemilihan kumpulan. Dari perspektif kumpulan, lebih banyak individu altruistik yang dimilikinya, lebih besar kemungkinannya untuk berjaya. Ini bermakna semakin ramai individu yang sanggup berkorban demi kebaikan kumpulan. Apabila kumpulan berisiko daripada bencana alam atau krisis ekonomi, individu akan berusaha keras untuk membantu kumpulan itu pulih. "Pemilihan kumpulan" ini bertentangan dengan "pemilihan individu" kerana, dari perspektif individu, altruisme bukanlah sifat yang berfaedah. Secara teori, individu yang mempunyai kecenderungan altruistik sepatutnya menjadi semakin jarang disebabkan oleh pemilihan individu, sama seperti gen yang lebih sesuai untuk terus hidup.
Namun begitu, persaingan antara kumpulan menjadikan pemilihan kumpulan sebagai satu keperluan. Sama seperti pemilihan individu mengenal pasti ciri-ciri yang lebih berkemungkinan untuk bertahan melalui persaingan antara individu, persaingan kumpulan telah menunjukkan bahawa semakin individu altruistik ada untuk berjuang untuk kumpulan, semakin besar kemungkinan kumpulan itu untuk bertahan. Penjelasan mengapa peperangan begitu kerap berlaku dalam sejarah manusia boleh dikesan kembali kepada "eksklusiviti orang luar" kita. Dalam eksperimen di mana orang ramai diminta untuk menghukum penyimpang norma dengan mengorbankan bahagian mereka sendiri, didapati bahawa orang lebih marah apabila penyimpang norma itu mencederakan seseorang daripada suku mereka sendiri, dan lebih marah lagi apabila penyimpang norma itu daripada suku yang berbeza. Kelemahan sikap eksklusif terhadap orang luar ialah ia mengurangkan kepelbagaian dalam kumpulan, jadi bagaimanakah tingkah laku ini boleh bertahan? Pertama, dalam peperangan, kumpulan yang mempunyai individu yang lebih altruistik, orang luar yang bermusuhan lebih berkemungkinan untuk menang, dan mereka boleh menyebarkan strategi ini kepada pihak yang kalah, mengekalkan kecenderungan orang luar-pengecualian.
Tingkah laku altruistik juga boleh disebarkan melalui budaya dan pendidikan. Sebagai contoh, jika ibu bapa mengajar anak-anak mereka kepentingan tingkah laku altruistik dan mereka belajar untuk bekerjasama dan berkongsi dengan rakan sebaya mereka di sekolah, altruisme boleh diturunkan melalui generasi. Ini adalah contoh aspek lain dari hipotesis pemilihan kumpulan, yang mencadangkan bahawa faktor pembelajaran sosial dan budaya, bukan hanya pemilihan genetik, memainkan peranan dalam kegigihan tingkah laku altruistik. Jika sesebuah kumpulan membangunkan budaya yang menggalakkan dan memberi ganjaran kepada tingkah laku altruistik, kumpulan itu akan menjadi lebih bersatu dan lebih kuat.
Akhirnya, survival altruisme bergantung pada kelajuan pemilihan kolektif dan individu berlaku, dan ramai sarjana percaya bahawa pemilihan kolektif akan menjadi terlalu perlahan. Walau bagaimanapun, manusia mempunyai alat yang dipanggil institusi, yang boleh menjadikan pemilihan kolektif lebih berkesan daripada pemilihan individu. Berikut adalah contoh. Dari perspektif individu, adalah lebih berfaedah untuk mementingkan diri sendiri, jadi orang yang mementingkan diri sendiri berkemungkinan memperoleh pendapatan lebih daripada orang yang altruistik. Walau bagaimanapun, jika dasar pengagihan semula pendapatan mengurangkan jurang pendapatan antara individu, ia mungkin mengurangkan kadar individu yang mempunyai strategi tingkah laku altruistik hilang. Sebenarnya, manusia telah lama menghalang tingkah laku altruistik daripada hilang melalui sistem pengagihan semula pendapatan yang kukuh yang dipanggil perkongsian makanan. Sekiranya tiada institusi, peperangan perlu berlaku 40% daripada masa setiap generasi untuk mengekalkan bahagian orang yang mempunyai strategi altruistik sekitar 60%, manakala dengan kehadiran institusi, 25% masa setiap generasi adalah mencukupi.
Kesimpulannya, teras hipotesis pemilihan kumpulan ialah "penyelenggaraan komuniti," dan ia memberikan penjelasan yang sangat baik untuk bilangan orang yang altruistik walaupun hakikatnya altruisme merugikan dalam pemilihan individu. Ia juga tidak mengalami pengehadan bahawa ia hanya boleh menerangkan julat sempit tingkah laku altruistik, seperti hipotesis pemilihan saudara atau hipotesis berulang-salingan. Ia juga menegaskan bahawa kelajuan pemilihan kolektif adalah sangat perlahan berbanding dengan pemilihan individu, tetapi ia boleh diberi pampasan melalui institusi. Adalah jelas bahawa hipotesis pemilihan kolektif memegang sebahagian besar kunci untuk membuka kunci rahsia tingkah laku altruistik.
